Κοινωνία

Politis Chios

18 Mar 2016 - 12:57pm

Αρθρογράφος:

Νίκος Γεωργούλης

 

 

Προσβάσιμο ένα σπάνιο μνημείο

της αγροτικής μας κληρονομιάς 

 

• ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΠΑΡΙΑ Ο ΑΝΕΓΓΙΧΤΟΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑ

 

Ψάχνοντας το «κουσούρι» της Παρπαριάς θα την παραλλήλιζε κανείς την καλοκαιρινή περίοδο με την Ικαρία. Εκεί που συχνά η νύχτα γίνεται μέρα. Οι ομογενείς του χωριού προτιμούν τη νυχτερινή ζωή και δίνουν μια απρόσμενη ζωντάνια στις μεταμεσονύκτιες ώρες της πλατείας.

Οι Παρπαρούσοι είχαν βέβαια ανέκαθεν τον προβληματισμό πώς το χωριό τους θα γίνει πόλος έλξης και την ημέρα. Την ευκαιρία τους δίνει η ολοκληρωτική «αποκάλυψη» του νερόμυλου Τσουκαλά.

Σε απόσταση περίπου 3 χλμ. από το χωριό η φύση είχε μεριμνήσει να διαφυλάξει, σχεδόν ατόφιο, ένα εξαιρετικό μνημείο της αγροτικής μας κληρονομιάς των μισών του περασμένου αιώνα. Τότε που όλη η Χίος ήταν σπαρμένη με μύλους, πολλοί από τους οποίους εκμεταλλεύονταν την κινητήρια δύναμη του νερού. Σ’ αυτή βασίστηκε και η επιλογή χτισίματος του συγκεκριμένου νερόμυλου, δίπλα από τη ρεματιά της Παρπαριάς, η οποία φιλοξενεί κι άλλες εκπλήξεις, καθώς σε ένα σημείο της δημιουργεί έναν πανύψηλο καταρράκτη.

Το μονοπάτι που κάποτε περνούσαν τα μουλάρια για να κουβαλήσουν τα σακιά με το αλεσμένο σιτάρι είχε χερσωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, είχε γίνει απροσπέλαστο, κι κάπως έτσι διασώθηκε απ’ την ανθρώπινη μανία ο νερόμυλος.

Η προτροπή του Γ. Χαλάτση έπεισε τους Παρπαρούσους, με εθελοντική εργασία στην αρχή και την οικονομική συμβολή ενός πολύτιμου Παρπαρούση της διασποράς στη συνέχεια, του Γιώργου Μαλαφή, να καθαριστεί το μονοπάτι και πλέον να είναι προσβάσιμος ο εντυπωσιακός νερόμυλος.

Η κατάσταση

Το τεχνικό μέρος του έργου καθυποβάλλει ακόμα και σήμερα για την αρτιότητα του. Το τριγωνικό του σχήμα διαφέρει κατά πολύ από την τεχνική χτισίματος των νερόμυλων της εποχής του. Δημιουργεί έναν εντυπωσιακό υποδοχέα του νερού, ενώ συνολικά ο φέρον οργανισμός του νερόμυλου είναι σε άριστη κατάσταση, χτισμένος στο σύνολο του από πέτρα της περιοχής. Μέλη του μηχανισμού, όπως οι μυλόπετρες ή η φτερωτή υπάρχουν ακόμα στο εσωτερικό του, όπου ο επισκέπτης θα παρατηρήσει επίσης σημάδια απ’ το χώρο διαμονής του ιδιοκτήτη του, σαν το πετρόχτιστο τζάκι ή την καλαμένια υπόστρωση της στέγης.

Το στοίχημα

Η διαδρομή προς το νερόμυλο απαιτεί περίπου μια ώρα από την πλατεία της Παρπαριάς. Στη διάρκεια της θα περάσει κανείς από την Απέσω Βρύση, έναν πανέμορφο χώρο με τρεχούμενα νερά και τον «διπλό» ναό της Ευαγγελίστριας.

Για να προστεθεί όμως το νέο … εύρημα στα δυνατά σημεία της Αμανής και κυρίως για να προστατευτεί στο εξής ο νερόμυλος από το ανθρώπινο χέρι είναι εξίσου απαραίτητα τα επόμενα βήματα.

Ο νερόμυλος, όπως και τα περισσότερα παρόμοια μνημεία του είδους, ιδιοκτησιακά είναι τεμαχισμένος σε αρκετούς κληρονόμους. Μια λύση θα μπορούσε να ήταν η παραχώρηση του στο Δήμο, με υποχρέωση του τελευταίου να τον εντάξει σε πρόγραμμα συντήρησης (και γιατί όχι επαναλειτουργίας για μουσειακό σκοπό) και να επιστρέψει, μετά παρέλευση 20ετίας, στους κληρονόμους ή σε θεσμικό φορέα του χωριού.

Σε πρώτη φάση ο Σύλλογος του χωριού καλό θα είναι να καθαρίσει ακόμα περισσότερο το μονοπάτι από τις κατά μέρους κατολισθήσεις και να μεριμνήσει για τη συντήρηση του εσωτερικού του νερόμυλου, ίσως με την τοποθέτηση μιας φωτογραφικής αναπαράστασης της λειτουργίας του.

Το βέβαιο είναι ότι η Παρπαριά εντόπισε τον πόλο έλξης που επί χρόνια αναζητούσε κι ίσως τώρα να σκεφτεί ακόμα καλύτερα πως το γρηγορότερο πρέπει να συνεχίσει την προσπάθεια ώστε εξίσου προσβάσιμη να γίνει και η διαδρομή προς τον καταρράκτη.