top of page

Προξενειο / Γαμος

ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ.

Θα προσπαθήσουμε σε γενικές γραμμές να αναπαραστήσουμε κάπως το γάμο στο χωριό μας, κατά τα παλαιότερα χρόνια, γιατί  σιγά-σιγά τα ήθη και τα έθιμα και στα χωριά άρχισαν να αλλάζουν και με το χρόνο να χάνονται ολότελα.

Τα παλιότερα χρόνια τα έθιμα του γάμου ήταν πολλά. Ο γάμος, ειδικά την παλιά εκείνη εποχή και κυρίως στο χωριό, ήταν ένα σημαντικό γεγονός που γεμίζε με κέφι και συγκίνηση τόσο τους νεόνυμφους όσο και τους καλεσμένους.

Eκεινα τα χρονια, ο γάμος από έρωτα ήταν κάτι το πολύ σπάνιο. Τα αυστηρά έθιμα περιόριζαν τα κορίτσια στα σπίτια τους , όπου ετοίμαζαν την προίκα τους. 

Οι προγαμιαίες σχέσεις ανάμεσα στους άμεσα ενδιαφερομένους όχι μόνο ήταν κάτι το απαγορευμένο και δεν επιτρεπόταν, αλλά και όταν αυτές υπήρχαν , και υπήρχαν όπως είναι φυσικό , αλλά σε απολύτη σιωπή , κρυφά πια κι απ’ το Θεό που λενε.

Σε γιορτές και πανηγύρια, οι νέοι αντάλλασαν ματιές , χαμόγελα και γνεψηματα , στα κρυφά.

Γινόντουσαν και οι περίφημες ματινάδες τη νύχτα στα σκοτεινά κάτω απ’ το σπιτι της κοπέλας με όμορφα ερωτικά τραγούδια.

Στην περίπτωση αυτή που είχε αναπτυχθεί κάποιος συναισθηματικός δεσμός , οι προξενήτρες στέλνονταν τυπικά η' ο ενδιαφερομενος πηγαινε στο σπιτι της κοπελας συνηθως με τον πατερα του για να ζητησουν το χερι οπως ελεγαν της κοπελας για να επισημοποιήσουν τη σχέση τους , και να πάρουν τη συγκατάθεση των γονιών  να γινει το παζαρεμα της προικας και να ακολουθήσουν οι αρραβώνες για να καταλήξει στο «Χορό του Ησαΐα» μέσα στον «Άγιο Γιάννη» 

Στην οικογένεια τα παιδιά παντρεύονταν κατά σειρά ηλικίας.  0ι θυγατέρες προηγούνταν κι ακολουθούσαν τα παληκάρια με τη σειρά τους κι αυτά. Ήταν απαραδεχτο για τον αδερφο να παντρευτει πρώτος και ν’ αφήση αδελφή μεγαλύτερη ή μικρότερη ανύπαντρη και φροντιζαν και να τις προικησουν.

Για να παντρευτει μια γυναίκα έπρεπε να έχει προίκα και ήτανε πολύ σπάνιο να αποκατασταθεί ένα κορίτσι χωρίς  προίκα και με μόνη προϋπόθεση τον έρωτα , κυριαρχούσε λοιπον ο γάμος «επιχείρηση» , το παζάρεμα ανάλογα με το τι έχει η νύφη κυρίως.

Όταν έκλεινε η συμφωνία στο σπίτι της νύφης  Ο πατέρας δήλωνε ότι είχε να δώσει στην κόρη του για προίκα. Κάποιες φορές μάλιστα τα σημείωναν σε ένα πρόχειρο χαρτί κι αφού πλέον ο γαμπρός προχωρούσε στον αρραβώνα μαζεύονταν οι συμπέθεροι και τα αδέλφια για να κλείση επίσημα πλέον η συμφωνία με τη σύνταξη του <<προικοσύμφωνου>> , «για να κλείση η δουλειά». 

στο παρελθόν όλη η  ακίνητη περιουσία των γονέων δινόταν προίκα στις θυγατέρες προκειμένου η οικογένεια να έχει τα απαραίτητα γεωργικά προϊόντα -τροφές τα οποία θα κάλυπταν τις ανάγκες επιβίωσής της. Τα περισσότερα χωράφια  σήμερα ανήκουν σε αναρίθμητους ιδιοκτήτες-κληρονόμους. Iδιοκτήτες όλων αυτών των εκτάσεων που διαμένουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα εντός και εκτός Ελλάδας; και έχουν αφεθεί στο έλεος του θεου.

Η γυναίκα κατά τις τότε αντιλήψεις δεν ήταν εργαζόμενη δεν είχε κάτι δικό της δεν είχε τα δικά της χρήματα ,  πήγαινε στα χωράφια ακόλουθος των γονιων της η του άνδρα της. Διαφέντευε το σπίτι και τα μωρά και παρόλα αυτά δεν λογαριαζόταν πως προσέφερε αρκετά στο σπίτι. Ήτανε λοιπόν φορτίο βαρύ για τον πατέρα ο οποίος απαραίτητα έπρεπε να το βγάλει από πάνω του γι'αυτο και πολλα κοριτσια τοτε παντρευοταν απο 12 χρονων και καποιες φορες με αρκετα μεγαλη διαφορα σε ηλικια με τον γαμπρο. Οπως λεει και το παραδοσιακο μας τραγουδι (Άντε δώδεκα χρονώ κορίτσι. άντε χήρα πάει στην μάνα του. άντε τα στεφάνια στην ποδιά του. κι έκλαιγε τον άντρα του.)  Πολλες φορες τα προξενια ερχονταν και απο χωρια απο αγνωστους γαμπρους που αναλογως με την διαπραγματευση του πατερα επρεπε το κοριτσι να υπακουσει. Έδινε λοιπόν την προίκα στον γαμπρό , που βέβαια την απαιτούσε ο ιδιος η' η προξενήτρα , πριν καν προχωρήσει το πράγμα και πριν από οτιδήποτε άλλο για να προχωρήσουν στον αρραβώνα. Μάλιστα όσα περισσότερα είχε ο πατέρας της νύφης τόσο περισσότερα απαιτούσε ο γαμπρός. Να πούμε πως κατά κανόνα και κατά τις τότε αντιλήψεις και τη θέση της γυναίκας στην τότε κοινωνία μόνο η νύφη έπρεπε να δώσει ενώ ο γαμπρός και τίποτα να μην είχε δεν έπαιζε και κανένα ρόλο αλλα αν ειχε ακομα καλιτερα. Απαραίτητο να έχει σπίτι η νύφη αλλά και κατά δεύτερο λόγο ρουχισμό , οικιακά σκεύη , χωραφια και ζώα. Ζητούσανε βέβαια και τα απαραίτητα «μετρητα» , χρήματα μετρητά και λιρες χρυσες αν γνωριζαν οτι υπηρχαν για να κλεισει η δουλειά και να δοθούν τα χέρια. Οταν ηταν προξενιο αρχιζε το συνοικεσιο, οι γονεις των παληκαριων εβλεπαν πια κοπελα ειχε πολλα και καλα χωραφια για να την ζητησουν για νυφη. Εστελναν λοιπον καποιο συγγενικο προσωπο προξενητη για να κανει το προξενιο. Αλλες φορες γινοτανε , αλλες οχι.  Οταν  γινοτανε και τελειωνε το προξενιο οριζαν την ημερομηνια του γαμου. Σύμφωνα με την παράδοση ο γάμος στο χωριο γινόταν πάντα Κυριακή.

Αφού λοιπόν πρώτα συμφωνούσαν για την προίκα – ο προξενητής από μέρους του γαμπρού και οι γονείς της νύφης- έκλεινε το παζάρεμα και ερχότανε η σειρά της επισημοποίησης με τουφεκιες.  Έτσι μαθευόταν και στο χωριό το μαντάτο , ο αρραβώνας αφού όλες αυτές τις  ημέρες όλα τα πήγαινε – έλα και οι διαπραγματεύσεις  γινόντουσαν στα <<κρυφά>>. Οι τουφεκιες λοιπόν ήταν το ξαφνικό επισφράγισμα «της δουλειάς» και η επίσημη ανακοίνωσή της στο χωριό.  Οι γονείς κέρναγαν τον κόσμο σουμα και ξηρούς καρπούς (στραγάλια , αμύγδαλα , και συκα). Αρχιζαν οι προετοιμασίες  και ενω οι συμπεθερες συμφωνουσαν ποτε θα ζυμωσουν ο γαμπρος και η νυφη εψαχναν για παραγαμπρους (παρανυφη και παραγαμπρο) συνήθως  μια δεσποινιδα και εναν νεαρο και κουμπαρο-κουμπαρα που ηταν ο πρωτος που ευρισκαν ισως υπηρχε ταξιμο εκτος χρονου οτι <<θα σε στεφανωσω>>.Την Πεμπτη η' Παρασκευη ζυμωναν τα ψωμια για το τραπεζι  του γαμου , τα στεφανοκολυκα και το κουμπαροκολυκο το οποιο στολιζαν με καραμελες. Το Σαββατόβραδο συνήθως  παραμονη του γαμου οι συμπεθεροι πήγαιναν στης νυφης  το σπιτι να γραψουν τα προικοσυμφωνα. Το προικοσυμφωνο  ηταν το χαρτι που εγραφαν τα προικια της νυφης και του γαμπρου  παρουσια του παππα του γαμπρου και της νυφης και 2 συγγενικων  προσωπων για μαρτυρες. Την Παρασκευη το βραδυ εβαζαν και 2 ανδρες  εναν  απο την μερια της νυφης και ενα απο τη μερια του γαμπρου συγγενικα προσωπα και γυριζαν ενα ενα τα σπιτια του χωριου και ελεγαν ( ειστε καλεσμενοι στη χαρα) Το Σαββατο πρωι παραμονή του γάμου γινοταν το ιδιο καλεσμα απο το γαμπρο την νυφη  , παραγαμπρο και παρανυφη , γυρίζαν όλο το χωριό για να προσκαλέσουν τους συγχωριανούς τους. Την ημέρα του γάμου, δεν επιτρέπεται να  δει  ο γαμπρός τη νύφη. Λιγο πριν απο το μυστήριο πηγαιναν οι λευτερες του χωριου στο σπιτι της νυφης να την ντυσουν και να της τραγουδησουν τραγουδια του γαμου τον νυφικατο (και να γραψουν το ονομα τους κατω απο το παπουτσι της νυφης) και αντιστοιχα οι λευτεροι στο σπιτι του γαμπρου.  Αφού λοιπόν τελειώναν με τα στολίσματα νύφης , γαμπρού , κουμπάρου , παρανυφης και παραγαμπρου και όλες οι παρόμοιες προετοιμασίες ,  ο γαμπρός μαζί με τους  γονεις του τους συγγενείς και τα όργανα που τον συνοδεύουν παιζοντας τον νυφικατο , ξεκινούν την γαμήλια πομπή προς το σπίτι της νύφης  όπου ο πατέρας της την ξεπροβοδίζει και την προσφέρει στον γαμπρό και όλοι μαζι  συνεχίζουν την πομπή για την εκκλησία για να γινη η στεψη , στον δρομο για την εκκλησια μαζι με τον νυφικατο οι συγγενεις εριχναν τουφεκιες. Μπροστα πηγαιναν τα οργανα και ακολουθουσε ο κουμπαρος με το δισκο  με τα στεφανα , το ζευγαρι των νεονυμφων οι παρανυφη με τον παραγαμπρο και οι γονεις του ζευγαριου και πισω τους ολοι οι καλεσμένοι. Αφου έφταναν  στην εκκλησιά παρατάσσονταν ο παραγαμπρος διπλα στο γαμπρο και η παρανυφη διπλα στη νυφη κρατώντας τις λαμπάδες και πισω από το ζευγάρι ο κουμπάρος η' κουμπάρα. Αρχιζε το μυστηριο του γάμου και ο κουμπάρος αλάλαζε τα στέφανα στα κεφαλια του ζευγαριού για να ακολουθήσει το κρασι και ο χορος του Ησαϊα που γυριζαν γυρω γυρω και ο κοσμος τους ερενε με ρυζι και κανενα κουφετο που επεφταν τα παιδια να τα αρπαξουν. Αφου το μυστήριο ολοκληρωθεί στην εκκλησία , επρεπε οι γονεις και οι συγγενεις να φιλησουν στεφανι και να δώσουν τις ευχές τους στο νιόπαντρο ζευγάρι , ο πρώτος που θα ευχηθεί στο νιόπαντρο ζευγάρι «να ζήσουν και να ευτυχήσουν και καλούς απογόνους» είναι ο παππάς και μετά θα ακολουθήσουν οι γονείς , τα αδέρφια, και οι λοιποί συγγενείς.  Συγγενείς ή φίλοι σηκώνουν τον κουμπάρο ψηλά και δεν το κατεβάζουν κάτω αν δεν τάξει δώρο ή κέρασμα.   Στον κουμπάρο εύχονται «πάντα άξιος» και αν είναι λεύτερος «γρήγορα και στα δικά σου». Όπως  και στην παρανυφη  και παραγαμπρο και ολους και ολες τους λευτερους στις  χαρες τους.

Αφου τελειωσουν και οι ευχες ο γαμπρός η νύφη και ο κουμπάρος , παρανυφη και παραγαμπρος θα παραληφθούν από τους οργανοπαίχτες και τους ήχους γαμήλιας μουσικής για να οδηγηθούν μαζί με όλους τους καλεσμενους οπου ειχαν ετοιμασει για να  να κεραστουν. Στα τραπεζια ειχαν τα κερασματα που ηταν σουμαδα, στραγαλια αμυγδαλα στεφανοκολικα, Μετα ευλογουσε ο παππας το φαγητο που ηταν κρεας πιλαφι συνηθως με χοιρινο η' κατσικα αναλογα την εποχη. Μετα το φαγητο υπηρχε μια λεκανη με καρυδομελη και γυριζαν δυο κοπελες να ταΐσουν μια κουταλιά σε ολους τους καλεσμένους από το ιδιο κουταλι. Τα στεφανοκολικα  και τα ψωμια τα τραβουσαν  με το χερι οχι με μαχαίρι, το είχαν γρουσουζιά.    Μετα το φαγητό αρχιζε ο χορος ήταν πρώτα ο κάβος της νύφης <<ο πολιτικος>> την χορευαν ολοι οι καλεσμενοι μετα ηταν καβος της κουμπαρας και της παρανυφης και επειτα οι καλεσμενες. Καπου εδω συνηθως ο γαμπρος πηγαινε την νυφη στο σπιτι για να .....<<αλλαξει>> το νυφικο και να βαλει το καλο της φουστανι και ξαναγυριζαν στο χορο μετα απο .....καποια ωρα . Μετα απο αυτη την διαδικασια ο χορος ηταν για ολους τους καλεσμενους αλλα βεβαια υπηρχε σειρα που τον έλεγαν <<καβο>> και χόρευαν ανα παρεα και δεν ειχε δικαίωμα άλλος να μπει στο χορο η' να διακόψει αυτους που βαστουσαν τον <<καβο>>. Οι γαμπροι και οι καλεσμενοι καθονταν σε παγκαδες και καρεκλες και μπροστα τα τραπεζια. Πριν γινει το παλιο σχολειο το φαγητο και το γλεντι του γαμου γινοταν στα σπιτια. Μετα το 1888 που εγινε το σχολειο σε γαμους <<πλουσιους>> με πολυ κοσμο και και σερβιρισμα χρησιμοποιηθηκε η αιθουσα διδασκαλιας. Το γλεντι αναλογα την οικονομικη ευχερεια και προσφορα των συμπεθερων κυριως κραταγε μεχρι και τρεις μερες  , μπορει να σταματαγε για λιγο και για τους οργανοπαιχτες να ξεκουραστουν αλλα καποιοι ηταν μπροσταρηδες και ξαναναβε το γλεντι.Εδω να κανουμε μια παρενθεση για να πουμε οτι εγιναν και γαμοι στην <<πεινα>> το 1941 που οχι μονο γλεντι δεν ειχαν αλλα ουτε καν στην εκκλησια πηγαν και το μυστηριο γινοταν στα σπιτια λιτο με τυπικες διαδικασιες.

Οταν τέλειωνε ο γαμος , το γλεντι και έπερνε ο γαμπρός την νύφη να πανε σπιτι τους  ο πεθερος και πεθερα που περίμεναν έδιναν το προχερι η' <<πανωπροικι>> ηταν ενα χωράφι που έδιναν εξτρα απο τα προικιά. Εδω θα κανουμε  μια παράληψη στο τι γινόταν αν η νυφη δεν ήταν (παρθένα) ......αναλόγως.....

 Την επομένη Κυριακή μετά την εκκλησία που πήγαιναν να ευλογηθούν στον αντιγαμο ετσι τον ελεγαν , εδιναν και στον κουμπαρο το κουμπαροκολυκο και το γλέντι και χορός  αρχινουσε  πάλι μεχρι το πρωι.   

Καπως ετσι γινοταν οι γαμοι στα παλια χρονια στην Παρπαρια αλλα και μεχρι λιγο πριν το 1980 που ακομη το χωριο ειχε ζωη.   Σημερα γινονται κατα καιρους καποιοι γαμοι που εχουν μια γευση απο τους παλιους παραδοσιακους γαμους ομως ειναι πια πολυ σπανιοι.   

Πιο κατω παραθετουμε <<αποφθεγματα>> που συνεβησαν ,  ειπωθηκαν σε προξενια και γαμους .

Το προξενιό Γιάννη Ψυλλή (που έρχεται απο Αμερική να παντρευτεί κοπέλα απο το χωριό) με Ειρήνη Μπενέτου-Ψυλλή

  

*Πατηστε στην εικονα για μεγεθυνση

    1)Παπαδια Παπαμιχαλη Ποταμουση : Με αρρεβωνιαστει στα 13 με παντρευτει στα 14 , επηε στρατιωτης και αφτις επολυθει κι'ειρτεν...... με  <<κοιμηθει>> στα16. 

     2)Μαζι με προξενητρες πηγαιναν και οι αβανταδοροι που οτι ελεγαν οι προξενητρες σε παινεματα αυτοι εβαζαν κατι παραπανω. Καποτε σε ενα προξενιο ενας αβανταδορος ειχε πιει πριν παει στο προξενιο επινε και εκει και εγινε ντιρλα. Καποια στιγμη η προξενητρα λεει , καλο παιδι και αξιο ο υποψηφιος γαμπρος αλλα εχει ενα προβληματακι , ε καλοβλεπει (ειχε μυωπια) και πεταγετε ο αβανταδορος που ειχε μεινει απ'εξω τοση ωρα και λεει : <<Μωρε τι δεν καλοβλεπει , θεοστραβος ειναι>>. Οπως καταλαβαινετε .....χαλασε το προξενιο.  

   3)Γιαννης Χειλας (Παραγιος) φτωχοπαιδο που πηρε την πλουσια κορη του.....αφεντικου του που ομως δεν την ηθελαν οι <<καλοι γαμπροι>> του χωριου , οταν ρωτηθηκε μετα απο χρονια γιατι την πηρε : <<Ηντα να καμω βρε , παραγιος ημου , εδωκα μου ντη επηρα τη>>. 

   4) Προξενειο στα Ψαρα  προπολεμικα πριν το 1940 .Ειναι ολοι μαζεμενοι για το προξενιο και μιλανε περι ανεμων και υδατων , η ωρα περναει χωρις αποτελεσμα , οποτε η μανα της νυφης τα πηρε στο κρανιο και σηκωνεται ορθια και λεει : Εκατον πενητα λιρες (χρυσες) τη Κυριακα (νυφη) και το αμπελι , σηκω Χρηστο (γαμπρος) φιλα χερι (του πεθερου).  

  5) Χωριανη μας η Σοφια Ιωαν. Ποταμουση (παρατσουκλι Φραγκου) που εμενε στην Αλεξανδρεια παντρευτηκε τον Δημητρο (Κεφαλονιτης) τον ερωτα της ζωης της μετα 45 και πλεον χρονια γιατι ο Δημητρος ειχε υποσχεθει στη μανα του οτι θα παντρεψει την αδερφη του και μετα θα παντρευτει. Η αδερφη ομως <<εμεινε στο ραφι>> ανυπαντρη και τελικα οταν απεδημησε εις τον Κυριο και ξεπενθησε εγινε ο γαμος με το γαμπρο 74 ετων και τη νυφη 68 και το γαμηλιο ταξιδι .....στην Παρπαρια το 1974 .

θεια Ειρηνη.png

 Κλείνοντας την αναφορά μας στο θέμα του  ΠΑΡΠΑΡΟΥΣΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ, θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε και στα γαμήλια τραγούδια (νυφικατο ) Ο Νυφικατος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσής μας, αφού δεν νοείται γάμος χωρίς τραγούδι.

IMG_4382 (5).JPG

Νυφικατος

Nyfikatos Ka. Barbara.mp3Kα. Βαρβάρα
00:00 / 09:27

Εδώ βλέπουμε τον

Χριστό Περρή

στην ματινάδα.

Sofia Nyfikatos.mp3Σοφια Τσουκαλα-Παρασκευη Τσιμη
00:00 / 05:21
Σοφια Τσουκαλα-Παρασκευη Τσιμη
Κα. Βαρβάρα Μητη

Σήμερα γάμος γίνετε

σημερα ματιναδα

σήμερα αποχωρίζετε

Η κόρη από την μάνα

 

Ο νυφουλα να γεράσεις

Και να μην αναστενάξεις

 

Νυφιμας ωραιότατη

Μεταξωτή μας σκέπη

Τον νέο που σου δώσανε

Ωραία που σου πρέπει

 

Τα ματάκια σου είναι δίσκος

Κι οπου πάω κει τα βρίσκω

 

Όμορφη που’ νε η νύφη μας

Μα διάλεξε και ταίρι

Που’χει γυαλένιο μαστραπά

Με ασημένιο χέρι

 

Τ’αστρα μετρου ένα ένα

Και δε σουμιαζε κανενα

 

Οσο ειν ο ουρανός ψιλά

Κι’ ο πευκος σου δομενος

Ετσι είναι και το ανδρόγυνο

Από μεγάλο γένος

 

 

Η πεθερά την έστρωσε

την στράτα βελουδένια

για να περάση η νύφη της

η μαργαριταρένια

 

Ρίξε τα μαλλιά σου πίσω

Να σε δω να σ’αγαπησω

 

Κουμπαρε που στεφάνωσες

με τ’αργυρα σου χερια

που τ’αβρες και τα ταίριασες

αυτά τα περιστέρια

 

Στου παραγαμπρου τα φρύδια

παίζει ο έρωτας παιχνίδια

 

Παρανυφη παρανυφη

τον γεναρη νασε νυφη

 

Επαντρεψεν η βενετια

και προίκισεν η πολη

και η (ονομα μανας) πάντρεψε

την ακριβή της κόρη

 

αχ μάνα μου πώς μ’ αρέσει

της νυφούλας μας η μέση

 

Γαμπρος εινε ο ηλιος

νυφη το φεγαρακι

παραγαμπρος παρανυφη

το μαργαριταρακι

 

εχασε και ο νους μου επαρτη

σαν τα λουλουδα του μαρτη

 

Σημερα γαμος γινεται

σ’ωραιο περιβολι ,

σημερα αποχωριζεται

η μανα απο την κορη.

 

Σήμερα λάμπη ο ουρανός

σήμερα λάμπη η μέρα

σήμερα στεφανώνετε

αητός την περιστέρα

 

 

 

Ενα τραγουδι θα σας πω

απανω στο μεθυσι

χαρας τα ματια του γαμπρου

που διαλεξαν τη νυφη

 

Σ’ οποιο γαμο κι αν επηγα

τετοια νυφη δεν ξαναειδα

 

Νυφη κι αν ήμπες σε μπαξέ ,

κι αν έκοψες λουλούδι,

καλά να το μυρίζεσαι,

να σε ζηλεύουν όλοι.

 

Ω, νυφούλα να γεράσεις,

και τρισέγγονα να πιάσεις.

 

Σήμερα άσπρος ουρανός,

σήμερα άσπρη μέρα.

Σήμερα αποχωρίζονται

μανά και θυγατέρα .

 

Ω, νυφούλα στολισμένη ,

Παναγιά ζωγραφισμένη.

 

Της νύφης το ματόκλαδο

και του γαμπρού τα κάλλη

Εψές τα ζωγραφίσανε,

άγγελοι και δασκάλοι

 

Ω, νυφούλα μ' να γεράσεις,

και τρισέγγονα να πιάσεις.

 

Τη νύφη μας την είχαμε ,

στην κόλλα διπλωμένη,

τώρα την ξεδιπλώσαμε

στον κόσμο ξακουσμένη.

 

Τ’ αστρο και το φεγγαρακι

εγινηκανε ταιρακι.

 

Καλός ήρθαμε κι’ ηβραμε

 την τράπεζα στρωμένη

όπου μας την εστρωσανε

άξιοι και τιμημένοι

 

Τ’ αστρι και το φεγγαρακι

εγινικανε ταιρακι.

 

Μανα μαντατα πες για σας

και ασιμια τα σταμνια σας

μοσχοθς και δενδρολιβανα

μηριζουν τα πιοτα σας

Γαμπρε την νυφη ν’αγαπας

να μη τηνε μαλωνεις

Σαν τον σγουρο βασιλικο

να τηνε καμαρωνεις

 

ηντα και ‘χει 

ο νους μου εγινει

σαν νερο με’ στο λαήνι

Νύφη μας το φουστάνι σου

αγγέλοι σου το ράψα

και κάτω στον ποδόγυρο

το ταίρι σου εγράψα.»

 

Κουμπάρε μου στεφάνωσες

τα δύο τα κυπαρίσσια

να σ’ αξίωση ο θεός

να ορθής και στα βαφτίσια

 

Να ζήση η νύφη κι ο γαμπρός

ευτυχισμένα χρόνια

να τούς αξίωση ο θεός

να δουν παιδιά και εγγόνι

 

Σήμερα λάμπει ο ουρανός

σήμερα λάμπει η μέρα

σήμερα στεφανώνεται

αϊτός με περιστέρα

 

Ένα τραγούδι θε να πω

επάνω στο κεράσι

να ζήσει η νύφη κι ο

γαμπρός

να ζήσει να γεράσει

 

Νύφη μου ποιος το στόλισε

αυτό το νυφοστόλι

η Παναγιά και ο Χριστός

κι οι δώδεκα Απόστολοι.

 

Γαμπρέ μας καλορίζικε

να ζήσης να γεράσεις,

να ζήσεις χρόνους εκατό

και να τους ξεπεράσεις.

 

Άχου, άχου πως μ” αρέσει

της νυφούλας μας η μέση.

Όσ΄ άστρα έχει ο ουρανός

και ο χειμώνας χιόνια

τόσα σας εύχομαι να ζήσετε

ευτυχισμένα χρόνια

 

Γαμπρός είναι γαρύφαλλο

νύμφη τριανταφυλλάκι

παράγαμπρος παράνυμφη

της νύχτας φεγγαράκι

 

 Αμύγδαλα ετσάκισα

 και μέσα σας ζωγράφισα

 

Ένα τραγούδι θα σας πω

επάνω στο κεράσι

τ΄ αντρόγυνο που γίνηκε

να ζήσει να γεράσει

 

Έλα χρυσή μου Παναγιά

με το Μονογενή σου

στ΄ αντρόγυνο που γίνηκε

να δώσεις την ευχή σου

 

Άμε γαμπρέ στην εκκλησιά

και στάσου  στο στασίδι

απόψε στην αγκάλη σου

θα έχεις μουσαφίρη

 

Γαμπρέ τη νύμφη ν΄

αγαπάς

να μη τήνε μαλώνεις

σαν το σγουρό βασιλικό

να τήνε καμαρώνεις

 

Τα μαλλιά σου

μπρίλλιες μπρίλλιες

κείνον πούθελες επήρες

 

Η νύμφη μας είν΄ όμορφη

μα διάλεξε και ταίρι

μαλαματένιο μαστραπά

με ασημένιο χέρι

 

Γαμπρέ την νύφη ν’αγαπάς

να μην τηνε μαλώνεις

σαν τον σγουρό βασιλικό

να τηνε καμαρώνεις

Να ζήση χρόνους 100

τούτο το ζευγάρι

και να ’χει  πάντα φώτιση

απ του θεού την χάρη

 

- Νύμφη μας καλορίζικη

βασιλικού κλωνάρι

πόσα φλουριά αγόρασες

αυτό το παλικάρι;

 

Έλα έλα με τα μένα

 κι ας τη μάνα που σε γέννα.

 

-Ούτε φλουριά τ΄ αγόρασα,

ούτε μαργαριτάρια

τα μάτια του, τα μάτια μου

ήταν προξενητάρια

 

Νύμφη μας καμαρωμένη

και στον κόσμο ξακουσμένη

 

Απόψε το τραπέζι μας

με κατιφέ στρωμένο

γιατί είν΄ η νύμφη κι ο γαμπρός

από μεγάλο γένο

Έλα, έλα πέρδικα μου

στ΄ αγκαλάκια τα δικά μου

Ανοίξετε τις εκκλησιές

κι΄ άψετε τις λαμπάδες

που φέρνομε τ΄ αντρόγυνο,

με τόσες νοστιμάδες.

Τα΄ άστρο και το φεγγαράκι

εγενήκανε ταιράκι

Σήμερα λαμπ΄ ο ουρανός

σήμερα λάμπ΄ η μέρα

σήμερα στεφανώνεται

ο αετός την περιστέρα

Νύμφη μας το φουστάνι

σου αγγέλοι σου το ράψαν

και στο δεξί σου το πλευρό

το ταίρι σου εγράψαν

Τα ματόκλαδα σου λάμπουν

σαν τα λούλουδα του κάμπου

10

Γαμπρέ μου ωραιότατε

νύμφη μας αρετούσα

καημό που τόνε πήρανε

αυτοί που σ΄ αγαπούσα

Η γαρυφαλιά σου κλίνει

να περάσω δεν μ΄αφήνει

Κουμπάρε πρωτοκούμπαρε

πούβαλες το στεφάνι

να σ΄ αξιώσει ο Θεός

να βάλεις και το λάδι

Χαράς τα συμπεθερικά

και τους προξενητάδες

που βρήκαν και ταιριάξανε

αυτές τις δυο λαμπάδες

Νύφουλα το φουστάνι σου

αγγελοι σου το ραψαν

και στην δεξιά σου την πλευρά

τον σύζυγο σου γραψαν

 

Κουμπάρε καλορίζικα

που βαλες το στεφάνι

να σ αξίωση ο θεός

να βάλεις και το λάδι

Ο παναγία δέσποινα

με το μονογενή σου

 στ' αντρόγυνο που θα γενεί

να δόσης την ευχή σου

ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΙΑ ΠΑΡΠΑΡΙΑΣ

Eνα πολυ σημαντικο κομματι της λαογραφιας μας  ειναι και αυτο που αφορα Αναγνωστες-μνημονες (γραμματικους) Δημογεροντες, προεδρους, γραμματικους απο το 1826 μεχρι 1994 Απο τα στοιχεια που βρηκe  O Κ. Nikos Psyllis απο τον Νοταριακο κωδικα Παρπαριας, φαινεται οτι επι Τουρκοκρατιας υπηρχε Δημογεροντια στο χωριο με Μνημονα-Αναγνωστη η νοταρο σε χρεη Γραμματικου που οριζοταν απο την μητροπολη Χιου και ειχε δικαιοδοσια σε προικοδοτηρια , διαθηκες , αγοραπωλησιες , ομολογα ,δανεια , παραχωρητηρια κλπ. με την υπογραφη Δημογεροντων και καποιων μαρτυρων και σφραγιδα του Τουρκικου κρατους με το ονομα <<ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΙΑ ΠΑΡΠΑΡΙΑΣ>>. Αυτο ισχυσε μεχρι την απελευθερωση της Χιου οποτε εμφανίζεται το Βσιλειον της Ελλάδος.

   ****Το πλαίσιο της πολιτικής ζωής του νησιού από εκείνη την περίοδο έγινε ο θεσμός της δημογεροντίας: οι δημογέροντες από το 1847 εκλέγονταν για τη ρύθμιση των εσωτερικών προβλημάτων του νησιού από τους γέροντες των χωριών, ήταν μόνο ορθόδοξοι, ενώ παλιότερα εκπροσωπούνταν και οι καθολικοί του νησιού. Από το 1861 σύμφωνα με τις διατάξεις του Διοργανισμού της κοινότητος Χίου, στις εκλογές για την ανάδειξη δημογερόντων συμμετείχαν αντιπρόσωποι από όλο το νησί εκτός από τα Μαστιχοχώρια. Από τα 66 χωριά του νησιού στη δικαιοδοσία της δημογεροντίας, που έδρευε στην πρωτεύουσα του νησιού, υπάγονταν τα 44 (36 στο βόρειο τμήμα του νησιού και 6 γύρω από τον Κάμπο), καθώς και οι Οινούσσες και τα Ψαρά.

Ακολουθει η λιστα με Αναγνωστες-Μνημονες Δημογεροντες , Προεδρους και Γραμματικους . 

 

1826.........1ος ΑΝΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ-ΜΝΗΜΩΝ ΔΗΜΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΙΛΙΚΑΣ

1848-1862 2ος ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ-ΜΝΗΜΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΣΟΥΛΗΣ

13.1.1889 - 13.9.1998 Ο Αναγνωστης –Μνημων , ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α.ΠΟΤΑΜΟΥΣΗΣ

27.1.1897   ΜΝΗΜΩΝ –ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ  ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΨΥΛΛΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ

 9.2.1910    ΜΝΗΜΩΝ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΡΑΚΟΣ

 

Δημογεροντες το 1912 οπως φαινεται σε ομολογο-δανειο 4800 γροσιων του Αγ.Γιαννη ηταν οι παρακατω 11 με μνημονα-αναγνωστη τον ιερεα Ιωαννη Δημ Νικολη.

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΔΡΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΖΗΚΟΣ (ΖΗΚΟΔΗΜΗΤΡΟΣ)

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝ.ΨΥΛΛΗΣ

ΜΙΧΑΗΛ, Π.ΚΑΓΙΑΝΤΑΣ

ΜΙΧΑΗΛ Π. ΠΟΤΑΜΟΥΣΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΛΙΝΑΡΗΣ

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Δ.ΔΡΑΚΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΨΥΛΛΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΚΟΣ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΕΛΕΦΕΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

1911-1914 ΙΕΡΕΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΗΣ

1932 ΜΝΗΜΩΝ - ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝ. ΠΑΠΟΥΛΗΣ

1934 ΠΡΟΕΔΡΟΣ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝ. ΨΥΛΛΗΣ

1935 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝ. ΚΑΓΙΑΝΤΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1936 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ

1937 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧ.ΤΣΙΜΗΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1939 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓ.ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

1942 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓ.ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

1944 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΟΙΚΟΣ

1945 ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΙΛΙΚΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ

1945 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧ.ΤΣΙΜΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1946 ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝ. ΨΥΛΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ 

1947 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧ.ΤΣΙΜΗΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1948 ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝ. ΨΥΛΛΗΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1951 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Μ. ΠΑΡΟΙΚΟΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1952 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΡΜΕΝΟΣ

1953  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ

1954 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΡΜΕΝΟΣ

1956 ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΣΥΚΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1960 ΤΣΙΜΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1964 ΝΙΚΟΛΗΣ ΙΩΑΝΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1967 ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν.ΠΑΡΟΙΚΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ?

1968 ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ

1968 ΠΑΠΟΥΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1970 ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΙΧ. ΠΟΤΑΜΟΥΣΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ

1970 ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1974 ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ 1978

1978 ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1982 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ 

1986 ΨΥΛΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ - ΧΕΙΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΨΩΜΑΣ)

1990 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

1994 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ)       

 

Τα στοιχεια απο το 1826 μεχρι 1914 προερχοντε απο νοταριακα εγγραφα, 1932 μεχρι το 1960 εχουν παρθει απο ληξιαρχικες πραξεις γεννησης και βαπτισεις.

Για μετα το 1945 τα στοιχεια θελουν λιγο ψαξιμο γιατι μπορει να υπαρχουν και λαθη. 

ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΑ ΧΩΡΑΦΙΟΥ

ΣΤΗΝ ΠΑΡΠΑΡΙΑ

28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1826

ΟΜΟΛΟΓΟ ΧΩΡΙΟΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΓ.ΓΙΑΝΝΗ 4800 ΓΡΟΣΙΩΝ

12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1912

 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ  1ος                 ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ-ΠΙΠΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ 
Για φτιαξε και τη χωριστρα σου λιγακι  σαν περασεις 
 και την φωνη σου λαλησεσφραγιδα για να πιασεις.Η μανα μου με γεννησενα βαριαναστεναζωκι’ μοιρα μου με δικασεπετσετες να ταιριαζω
.
------------------------------------------------------ ΓΙΩΡΓΗΣ ΤΣΙΜΗΣ-ΤΣΟΥΜΠΟΣ:
Ολοι αναστεναζουνεμα οχι σαν εμενα ,οταν αναστεναζω εγωβγαζει η κοιλια μου αερα.Ο ουρανος εσηκωσεδυο μαυρα συννεφακιακοιταξε τα γαϊδουρια σου,κανε  και τα σουβλακια.
 
------------------------------------------------------
-
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗΣ-ΨΑΡΙΑΝΟΣ:  Εισαι ο πιο δραστηριοςαπ’τη παραταξη σου κι’οποιος γυρισει και σε δει θαρρεις πως ει’μαζι σου. Ελα ματια μου και φως μου την αναπνοη σου δωσμου.
 
------------------------------------------------------  ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ – ΜΕΡΑΚΛΗΣ:   Ετσι ειναι τουτος ο ντουνιας ,λιγοι εχουνε την μπεσαγιατι εις στο συνδυασμοαργα σε βαλαν μεσα??Αδικα που σε βαλανεκαμενε μου Μιχαλη,μ’αντι να κλαψης πρωτα εσυθα κλαψουν πρωτοι αλλοι
.
---------------------------------------------------------ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ-ΚΑΤΣΟΥΝΑΣ:
  Τους πονους εις στα ποδια μουδεν ημπορω να αντεξωκαι με’χουνε την Κυριακη μ’αλλους να παρατρεξω. Δεν ειμαι εγω για προεστοςειν’ η δουλεια μου αλλη ,να καθομαι στο γαδαρο και πισω το μουλαρι.
--------------------------------------------------------
 ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΗΚΟΣ-ΚΑΨΟΜΑΝΗΣ: 
Εχω μια δυστυχη καρδια
που μοναχη της κλαιει. Ο Στελιος  στα προεστικα  τι θελει  και γυρευει . 
 ---------------------------------------------------------  
 ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ:  Για δυο κυριες γραφω εδω ,χωρις ονομασια ,η μια εχει θαρρες στο Θεοκι’ αλλη απελπισια.Απο  <<Μ>> κι οι δυο αρχιζουν και αλληλοφοβεριζουν. 

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ 2ος ΓΙΩΡΓΗΣ Μ.ΨΥΛΛΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
Για δειτε τ’ασπρο τ’αλογο ,δειτε τον καβαλαρηειναι ο Γωργος  κουνιστοςσφραγιδα για να  παρει.Εγω αν παρω βρε παιδιασφραγιδα εις το χεριεδω θα ειμαι παντοτεχειμωνα καλοκαιρι.
 
-------------------------------------------------------ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΟΥΡΟΣ :
Ω Παναγια βοηθησεγιατι δεν εχω πειρα ,εχ’ ομως τις συμπαθειεςκαι ειν’ μεγαλη ελπιδα.Τα μαλια σου κι’ η ελια σουνα χαρω την λεβεντια σου.   
--------------------------------------------------
 ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΗΣ –ΝΙΚΟΛΕΛΟΣ:
Εγω δεν τρεχω δεν μιλω,δεν πολυσχολιαζω ,εχω λιγακι παρελθονκαι λιγο το δισταζω.Ε γιαμολα ε γιαλεσαπου θα μου τα πας μπαμπεσα.
-------------------------------------------------------
ΣΤΕΛΙΟΣ Μ. ΓΙΓΗΣ - ΤΣΕΛΙΓΚΑΣ :
Εχω τ’αμαξι συντροφιατα προβατα στον καμπο,τωρα για αντιπροεδροςπαω παλι για ναβγω.Και στο Τσερνομπιλ να πατεστο χορο δεν με περνατε. 
 -------------------------------------------------------  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ.ΧΕΙΛΑΣ – ΨΩΜΑΣ : 
 Εχω μαραζι στην καρδιακαι ζαλη στο κεφαλικαι θελω η κοιλιτσα μουμη γινει πιο μεγαλη.Την υγεια μου εγω θελωκαι ποτε μου ας μην εβγω.
 
--------------------------------------------------------
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ – ΜΟΥΖΑΛΙΑΣ
Ψηφισετε με βρε παιδιαδεν εχω μπει σε αλλες ,εμεις τους δρομους κλεινωμεκαι χτιζωμε τις σκαλες .Ρεφρεν:Αν εχεις λιρες και φλουριαελα μαζι μου μια βραδια
.
--------------------------------------------------------  ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤ.ΜΠΕΝΕΤΟΣ :  
Το μονο μου παραπονο
ειναι που δεν σε βλεπω ,εγω’χα για παρηγορια μονο τον παππ’ Αλεκο.
 
-------------------------------------------------------- 
 
ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΨΥΛΛΗΣ – ΣΑΝΤΟΥΡΑΣ 
Ελα Χριστε και Παναγια φωτισε τους ανθρωπους μποροφραμα με  βαλανε μα θα’βγω απο τους πρωτους 

τενεκές

βαρέλι

 Οψη των κοινοτικών εκλογών τότε. 

        ΡΙΜΕΣ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

       ΠΑΡΠΑΡΙΑΣ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ  1986

       ΤΙΣ ΡΙΜΕΣ ΕΓΡΑΨΑΝ

       ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΗΚΟΣ-ΜΠΕΛΛΗΣ & ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΟΥΛΗΣ – ΚΛΩΣΣΟΣ

Οι εκλογες  είχαν πάντα ενδιαφέρον στα χωρια μας και πολλές φορες το κλίμα δυναμιτιζόταν όταν συνέβαινε οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι εκτός από πολιτικές διαφορές (αντίθετα κόμματα) είχαν και προσωπικές η’ οικογενειακές διαφορές (συμπεθερια-περιουσιακα κλπ.) Παραδόξως την χρονιά αυτή δηλ. Το 1986 ήταν μια παρα πολυ καλη εκλογική διαδικασία χωρις πολιτικές ίντριγκες και φορτισμένο κλίμα με πολύ   όμορφο – λεπτο χιούμορ. Για την ιστορία είχε επικρατήσει ο συνδυασμος του Γ.ΨΥΛΛΗ. Κατά που φαίνεται και όπως είχε ειπωθεί τις ρίμες του συνδυασμού του Π.ΚΑΤΣΙΓΙΩΡΓΗ γράφτηκαν από τον ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΚΟ - ΜΠΕΛΗ και του συνδυασμού του Γ.ΨΥΛΛΗ από τον ΜΙΧΑΛΛΗ Ι.ΠΑΠΟΥΛΗ -  ΚΛΩΣΣΟ  Οι ρίμες αυτές ήταν τοιχοκολλημένες  στην πλατεία  πρωϊ-πρωϊ, τις φωτογράφησα τότε  12.10.1986 και τώρα τις παραθέτω όπως ακριβως ήταν (και με τα παρατσούκλια). Πιστεύω ότι ήταν εκλογές σε πολύ καλό κλίμα και αρκετή διάθεση χιούμορ και έτσι πρέπει να  δούμε το θέμα χωρίς πρόθεση να θίξουμε καταστάσεις , πρόσωπα  και  ανθρώπους, ποσο μάλλον όταν πολλοί από αυτούς δεν είναι πια εν ζωή. Επίσης ενα έθιμο που υπήρχε ήταν το <<*βαρέλι η’ *τενεκές>> που χτυπούσαν σαν είδος τύμπανου εξω απο τα σπίτια των ....ηττημένων των εκλογών. 

-----------------------------------------------

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΕΛΗΣ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ :    

Δυο πορτες  εχει η ζωη ανοιξα μια και μπηκα

αλλα τα ξημερωματα ειδα πως δεν εβγηκα.

Αν καπου παρεκτρεπουμε ζητω συγνωμη ,αν οχι τοσο ωραια ,

ομως βιαστηκα  και το μυαλο λιγενει .

Επειδη ομως ολα χρειαζονται μαζι ειν’και τ’ αστεια

γι’αυτο και ολλους σας καλω για μια συνεργασια. ΑΜΗΝ   

ΤΟ  ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΑΡΕΝΑΣ (ΣΤΗΝ ΛΟΝΤΖΑ) 

 ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για σχολείο Παρπαριάς

ΔΕΥΤΕΡΟ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟ 1888 ΜΕΧΡΙ 1957

 ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΑ ΑΛΟΝΙΑ 1958- 1980

ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΠΑΡΙΑ

1826 Ιωαννης Μπιλικας 1ος δημοδιδασκαλος Παρπαριας.

1907 Θ.Ι.ΚΑΣΤΑΝΟΣ

1910 Κ. Ν. ΠΑΠΑΔΗΣ

1912 ΣΚΑΝΤΑΛΗΣ

1931-1934 ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΜΠΑΝΑΡΟΣ ΤΣΙΜΗ

1935 ΚΑΣΤΟΡΗΣ

1938-1948 ΓΑΝΙΑΡΗΣ

 1949 ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

1950 ΝΕΟΦΙΤΟΣ-ΓΙΟΥΛΑ

 1951 -1953 ΧΑΚΑΣ-ΒΕΡΑ

1954 -1956 ΧΑΚΑΣ ΧΑΡΙΚΛΙΑ

195 -1958 ΝΕΟΦΥΤΟΣ-ΜΑΡΙΚΑ

1960 ΒΑΒΥΛΟΥΣΑΚΗΣ 

1961 1962  ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ-ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΜΑΛΑΦΗ

1962-1965  ΑΒΑΓΙΑΝΟΣ-ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΜΑΛΑΦΗ

 

Ίσως λείπουν μερικοί...ίσως και μερικές χρονολογίες λάθος.

Αν γνωρίζετε κάτι διαφορετικό ενημερώστε μας…

Επι τουρκοκρατίας αλλά και μετά την απελευθέρωση, στις  μικρές κοινωνίες  για να ξεχωρίσουν άτομα (που στο χωριό μας ήταν και πάρα πολλά τον καιρό εκείνο) με το ίδιο όνομα και πατρώνυμο κάποιες φορές τους (κολλούσαν) ένα παρατσούκλι και όχι μόνο για αυτό τον λόγο αλλά και να τους πειράξουν, με την καλή έννοια, μιας και ήταν λιγοστές οι διασκεδάσεις τότε. Πολλά από αυτά υιοθετήθηκαν στην συνέχεια σαν επίθετα, αλλά παρέμεναν σαν ιδιαίτερος  χαρακτηρισμός μιας και είχαν ‘κοπεί και ραφτεί’  στα μέτρα του κάθε ανθρώπου, που δήλωνε επάγγελμα, καταγωγή σωματικά  χαρακτηριστικά η κουσούρια, ιδιορρυθμίες , συνήθειες , ακόμα και μια λέξη που έλεγαν η κάτι  ασυνήθιστο που έλεγαν, ακόμα και μια κίνηση που έκαναν, και άλλα. Πολλές  φορές  κληρονομούνταν και στις επόμενες  γενιές  αυτών που τα πρωτοεφερναν και είναι συνηθες φαινόμενο στην  Παρπαρια. Το παρατσούκλι  αποδίδονταν  συνήθως  σε άνδρες  και σπάνια σε γυναίκες  με ιδιαίτερη  ευστοχία. Οι γυναίκες συνήθως έσπερναν του συζύγου η του πατέρα όσο ήταν λεύτερες και λίγες είχαν δικό τους προσωπικό. Μέχρι και σήμερα αρκετοί άνθρωποι από την Παρπαριά  αποκαλούνται με τα (παρατσούκλια) τους . Είναι  όμορφο  να το ακούς  και να το αποδέχεσαι  γιατί έρχεται ’από τα παλιά’.

Εδώ  παραθέτουμε έναν  κατάλογο με περισσότερο η λιγότερο  γνωστά παρατσούκλια  του χωριού μας, μερικά είναι σύγχρονα, με απεριόριστο σεβασμό  στην μνήμη αυτιών που κάποτε τα έφεραν μα και σ’ αυτούς που και σήμερα τα φέρουν. 

Ακολουθεί  κατάλογος  με Παρπαρούσικα  Παρατσούκλια

ΑΓΓΟΥΡΑΣ

ΑΧΟΛΙΑΣΤΟΣ

ΑΚΟΠΑΝΙΣΤΟΣ

ΑΡΓΕΝΤΟΥ

ΑΜΣΤΕΛ

ΑΡΑΒΟΣ

ΑΥΛΑΚΙΑΣ

ΑΝΕΓΝΩΣΤΗΣ

ΑΒΥΣΣΗΝΟΣ

ΑΦΑΚΙ

ΑΣΚΑΡΙΝΑ

 

ΒΕΡΑ

ΒΗΛΑΣ

ΒΑΣΙΛΑΡΟΣ

ΒΑΣΑΝΟΣ

ΓΔΙ

ΓΙΑΛΑΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΣ

ΓΙΑΟΥΡΤΑΣ

ΓΙΑΝΝΗ-ΓΙΑΝΝΗΣ

ΓΙΩΡΓΕΛΗΣ

ΓΕΡΟ-ΠΟΡΔΙΑΣ

ΓΛΑΓΛΑΔΙΝΑ

ΓΑΡΟΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΜΑΜΜΗΣ

ΓΙΑΝΝΙ'

ΔΙΚΑΣΤΡΟΣ

ΔΑΝΗΣ

ΔΟΝ

ΖΙΤΗΣ

ΖΕΠΟΣ

ΖΕΥΛΑ

 

ΗΝΤΑΜΠΟΥ

ΗΤΑΝΑΣ

ΗΝΤΑ

ΚΑΓΙΑΚΑΣ

ΚΑΣΕΤΑΣ

ΚΑΤΣΑΜΠΡΟΚΟΣ

ΚΑΝΑΡΗΣ

ΚΑΡΙΒΑΛΗΣ

ΚΟΝΤΑΚΑΣ

ΚΟΨΙΜΟΣ

ΚΑΨΟΜΑΝΗΣ

ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ

ΚΟΥΡΕΥΤΗΣ

ΚΑΡΙΒΑΛΗΣ

ΚΑΤΣΙΒΕΛΟΣ

ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ

ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ

ΚΟΥΛΟΧΕΡΗΣ

ΚΑΝΤΙΛΕΡΑ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΚΡΙ-ΚΡΙΣ

ΚΑΒΑΛΙΝΑΣ

ΚΑΡΜΑΝΤΟΥ

ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΗΣ

ΚΙΩΡΚΗΣ

ΚΑΤΣΟΥΝΑΣ

ΚΑΓΚΕΛΑΣ

ΚΑΝΕΛΟΣ

ΚΕΛΕΦΕΣ

ΚΟΥΤΣΟΔΟΝΤΗΣ

ΚΟΥΡΚΟΥΤΗΣ

ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ

ΚΟΚΚΙΝΟΣ

ΚΛΩΣΣΟΣ

ΚΑΤΣΙΚΑΣ

ΚΑΡΜΑΝΤΟΥ

ΚΙΟΥΒΗΣ

ΚΩΣΤΑΝΤΑΚΙΑΣ

ΚΑΡΟΥΛΑΣ

ΚΙΟΥΚΙ

ΚΙΚΙΒΑΣΙΛΗΣ

ΚΙΚΙΜΑΝΤΑΛΟΣ

ΚΑΚΟΜΑΣ

ΚΟΚΟΣ

ΚΑΙ ΛΙΛΙΖΕΙ

ΚΟΥΤΣΟΚΟΛΟΣ

ΛΕΩΝΙΔΗΣ

ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ

ΛΕΓΚΑΣ

ΛΙΝΟΣ

ΛΕΝΤΟΥΡΙΔΗΣ

ΛΑΓΟΥΔΑΣ

ΛΑΔΑΣΟΥΡΙΑΣ

ΛΑΛΑΔΑΤΗ

ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔΕΝΑ ΛΑΜΠΡΟΣ

ΛΟΥΚΟΣ

ΛΙΒΑΝΗ

ΛΕΠΩ

ΜΑΡΙΓΑΡΑ

ΜΟΥΖΟΥΡΗΣ

ΜΑΝΟΥΡΗΣ

ΜΑΛΙΑΣ

ΜΙΣΚΙΝΗΣ

ΜΠΕΤΟΒΕΝ

ΜΙΣΟΚΑΡΤΟΣ

ΜΙΣΟΚΑΛΙΚΙ

ΜΑΥΡΟΚΟΛΟΣ

ΜΠΙΛΙΚΟΥ

ΜΕΣΤΟΥΣΗΣ

ΜΠΕΛΛΗΣ

ΜΙΞΟΣ

ΜΑΣΤΡΟΓΙΩΡΓΗΣ

ΜΟΥΖΑΛΙΑΣ

ΜΙΑΔΕΜ

ΜΕΡΑΚΛΗΣ

ΜΙΧΑΛΑΡΟΣ

ΜΗΡΟΠΗ

ΜΑΧΑΛΙΑΔΙΝΑ

ΜΠΟΥΚΛΑΚΙΑΣ

ΜΑΝΙΤΣΑ

ΜΙΞΑΝΤΡΙΑΣ

ΜΕΛΠΩ

ΜΠΑΖΑΚΑ

ΜΑΤΖΟΥΝΗΣ

ΜΠΟΜΠΟΣ

ΜΠΟΥΑΣ

ΜΠΙΛ

ΜΩΡΕ ΗΛΙΑΣ

ΜΕΓΑΛΕΜΠΟΡΑΣ

ΝΥΧΤΕΡΙΔΑΣ

ΝΤΟΥΡΙΟΥΜΗΣ

ΝΙΚΟΛΕΛΟΣ

ΝΙΚΟ-ΝΙΚΟΣ

ΝΤΙΝ

ΝΙΚΟΛΑΤΣΟΣ

ΝΤΟΥΛΟΣ

ΝΕΝΕΣ

NTINTHΣ

ΟΛΥΜΠΟΣ

ΠΑΠΟΡΗΣ

ΠΑΡΑΓΙΟΣ

ΠΟΥΛΑΡΟΣ

ΠΑΣΤΕΛΛΑ

ΠΑΝΕΡΙΑΣ

ΠΕΡΔΙΚΙΑΣ

ΠΛΟΥΤΩΝ

ΠΟΥΛΑΚΙΑΣ

ΠΕΤΕΙΝΟΣ

ΠΟΣΕΙΔΩΝ

ΠΙΤΣΙΛΙΑΣ

ΠΕΡΔΙΚΑ

ΠΕΠΟΣ

ΠΑΠΑΚΑΛΑΘΑΣ

ΠΑΠΑΚΑΡΙΒΑΛΗΣ

ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΣ

ΠΑΠΑΚΟΥΤΡΟΥΛΗ

ΠΟΥΛΑΔΑΣ

ΠΡΙΣΚΟΣ

ΣΤΑΥΡΙΔΑΣ

ΣΤΑΜΑΤΑΚΙΑΣ

ΣΑΚΟΥΛΑΣ

ΣΒΑΤΣΕΝΕΓΚΕΡ

ΣΠΑΡΓΑΝΟ

ΣΟΥΛΟΥΚΟΣ

ΣΑΝΤΟΥΡΑΣ

ΣΥΚΑΣ

ΣΤΑΜΑΤΙΝΑΡΑ

ΣΟΥΜΑΝΗΣ

ΣΤΑΧΤΟΥΡΗΣ

ΣΚΥΛΑΣ-ΣΚΥΛΙ

ΣΑΡΔΑΣ

ΣΙΔΕΡΗΣ

ΣΚΑΤΟΥΛΑ

ΣΤΑΧΤΟΥΡΗΣ

ΣΑΡΡΗΣ

ΤΣΟΥΜΠΟΣ

ΤΡΑΗΣ

ΤΛΙΑΣ

ΤΣΑΡΛΑΣ

ΤΑΡΤΑΤΑΣ

ΤΣΑΚΟΥΡΟΚΟΛΟΣ

ΤΟΥΛΑΠΙ

ΤΣΟΥΤΣΟΥΝΕΡΗΣ

ΤΑΛΑΒΕΣ

ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ

ΤΣΑΝΤΗΛΟΥ

ΤΣΑΠΙ ΚΑΙ ΚΟΥΝΙ

ΤΡΥΠΟΚΟΥΛΟΥΚΟ

ΤΣΙΦΤΗΣ

ΤΣΑΛΙΑ ΠΙΛΑΦΙ

ΤΡΙΚΟΙΛΗΣ

ΤΣΕΛΙΓΚΑΣ

ΤΡΑΛΑΛΑΣ

ΤΣΟΥΡΟΥ

ΤΣΙΛΟΚΑΤΑΣ

ΦΙΑΚΑΣ

ΦΡΑΣΚΟΜΗΛΑΣ

ΦΑΚΟΥΑΚΙ

ΦΡΑΓΚΟΣ

ΦΟΥΣΤΑΝΑΣ

ΦΙΔΑΚΙ

ΦΟΥΣΦΟΥΚΑΣ

ΦΩΤΗΣ

ΧΡΙΣΑΝΤΟΣ

ΧΟΥΛΗΣ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΑΜΕΤΗΣ

ΧΑΡΑΝΑΣ

ΧΑΛΑΣ

ΨΥΧΑΣ

ΨΥΛΛΟΚΟΥΚΟΥΝΟ

ΨΩΜΑΣ

ΨΟΥΡΟΥΚΑΣ

ΨΑΡΗΣ

ΨΑΡΙΑΝΟΣ

ΨΑΛΟΒΑΣΙΛΟΣ

 

ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ

ΣΕΛΙΔΕΣ

Ίσως λείπουν μερικά αν ξέρετε και άλλα μπορείτε να τα στείλετε

bottom of page